2012 Top Ten of Polemic for Nature

Fualán

Gaireas ina mhúnann fir ann is ea fualán. Is féidir le fir fualán a roinnt eatarthu nó is féidir fualán a bheith d'fhear amháin. Má tá fir ag seasamh in aice a chéile, níl cead, de réir gnásanna coitianta, breathnú síos ar bhoid fir eile. Seasann fir os comhair an fualán, síneann siad an bod i dtreo an fualán agus steallann siad an fual isteach sa bhfualán. Sruthlaíonn uisce iontu go rialta chun an fual agus an boladh bréan a bhaint amach

Eolaíocht an domhain

Is téarma cuimsitheach é eolaíocht an domhain do na heolaíochtaí go léir a bhaineann leis an Domhan. Úsáidtear na príomhdhisciplíní - fisic, tíreolaíocht, matamaitic, ceimic agus bitheolaíocht - chun tuiscint a fháil ar phríomhthréithe nó réimsí chóras an Domhain

Speiceas

Sa bhitheolaíocht tá an speiceas ar cheann de na haonaid bhunúsacha i rangabháil na n-orgánach beo. Mar sin, i rangú na n-orgánach bitheolaíoch, is speiceas an grúpa as gné ar féidir na baill nádúrtha de a chrosphórú le chéile, ionas go bhfanann siad aonraithe ó ghrúpaí cosúla sa ghné chéanna, nach féidir le hábhar géiniteach aistriú eatarthu

Péineas

Is é an péineas an príomh-ghnéasorgán a úsáideann ainmhithe fireanna chun baineannaigh a inseamhnú le linn na cúplála. Tarlaíonn orgáin den sórt sin i go leor ainmhithe, idir veirteabrach agus inveirteabrach, ach ní iompraíonn fireannaigh péineas i ngach speiceas ainmhí, agus sna speicis sin ina n-iompraíonn an fireann péineas mar a thugtar air, ní gá go bhfuil na péinis sna speicis éagsúla homalógach

Iarmhairt Joule-Thomson

Is í an iarmhairt Joule-Thomson ná an t-athrú teochta i ngás nuair a ritheann sé amach trí shoc is a fhorbraíonn ansin

Fia mór

An fíorfhia is mó, atá forleathan sna réigiúin mheasartha den leathsféar thuaidh. Aonarach de ghnáth. An soc fada, liopa leathan uachtair ag caitheamh amach os cionn an liopa íochtair. An scornach le leadhb craicinn. Na beanna leathan, cosúil le miasa, le hadharca starracha ar na himill. Tugtar mús uirthi i Meiriceá Thuaidh

Ceimic

Is í an cheimic an disciplín eolaíoch a bhaineann le dúile agus comhdhúile comhdhéanta d’adamh, móilíní agus iain: a gcomhdhéanamh, a struchtúr, a n-airíonna, a n-iompar agus na hathruithe a dhéantar orthu le linn imoibrithe le substaintí eile

Iasc

Is veirteabrach uisceach é an t-iasc agus is grúpa orgánach parai-fíléiteach, comhdhéanta de gach ainmhí atá ina gheolbhach uisceach gan ghéaga le méara é. Go hiondúil, bíonn éisc fuarfhuilteach, clúdaithe le gainní agus bíonn roinnt eití orthu freisin. Aimsítear éisc go fairsing i bhfionnuisce agus i sáile

29 Meán Fómhair

Is é an 29 Meán Fómhair an 272ú lá den bhliain de réir fhéilire Ghréagóra nó an 273ú lá i mbliain bhisigh. Tá 93 lá fágtha sa bhliain

Dineasár

Is éard atá i gceist leis an téarma dineasár nó reiptíl díofa ón Ré Mhéiseasóch. Tháinig deireadh leo breis is seasca milliún bliain ó shin. Lena linn, ba iad na dineasáir na veirteabraigh is tábhachtaí ar terra firma. D’fhág siad go leor iarsmaí againn: cnámha, uibheacha, fearadh, loirg a gcos srl