2005 Top Ten of Conflict for Culture
- Ollscoil Ghlaschú
- Is í Ollscoil Ghlaschú an ollscoil is mó i nGlaschú féin agus an dara ollscoil is mó in Albain ar fad, i ndiaidh Ollscoil Dhún Éideann. Bunaíodh Ollscoil Ghlaschú sa bhliain 1451 faoi Rí Séamus II agus an Easpag Uilleam Turnbull, le cead ó Phápa Nioclás II. Níl ach ollscoil amháin in Albain níos aosta, sé sin Cill Rímhinn, agus níl ach dhá cheann eile níos sine sa Bhreatain Mhór, siad sin Ollscoil Oxford agus Ollscoil Cambridge i Sasana
- An Ghaeilge
- Is ceann de na teangacha Ceilteacha í an Ghaeilge, agus ceann den dtrí cinn de theangacha Ceilteacha ar a dtugtar na teangacha Gaelacha go háirithe. Labhraítear in Éirinn go príomha í, ach tá cainteoirí Gaeilge ina gcónaí in áiteanna eile ar fud an domhain
- Eipsealón
- Is é eipsealón an cúigú litir san aibítir Ghréagach. Tá sé de shliocht na litreach Féiníceaí he . Sa Shean-Ghréigis fuaimníodh mar /e/ é, agus i gcóras na n-uimhreacha Gréagacha, bhíodh an luach 5 air. Sa Nua-Ghréigis fuaimníodh mar /e̞/ é
- Ceol
- Leagan amach deaslabhartha na fuaime agus an tosta is ea an ceol. Tá fíorbhrí an fhocail ceol an-chonspóideach, agus féadann na fuaimeanna a nglactar leo mar cheol athrú de réir ré na staire agus an chultúir, ach glactar leis de ghnáth gur ceart na fuaimeanna a bheith eagraithe go comhfhiosach ag duine nó grúpa daoine
- Amhrán na bhFiann
- Is é Amhrán na bhFiann amhrán náisiúnta na hÉireann. Scríobh Peadar Ó Cearnaigh na liricí, agus chum Patrick Heaney an port. Ba i mBéarla a scríobhadh na liricí ar dtús, ach is é an leagan Gaeilge is gnách a chloisteáil inniu. Ní chantar ach an curfá de ghnáth agus is ar éigean go bhfuil an chuid eile den amhrán ar eolas ag duine ar bith. Tá blas láidir Ghaeilge na Mumhan ar na líricí, agus is minic nach féidir an fonn a choinneáil ach an t-amhrán a chanadh sa chanúint seo. Mar
- Corda (ceol)
- I gceol agus i dteoiric ceoil, déantar corda le trí nóta nó os a cionn seinnte go comhuaineach. San úsáid choitianta, ní corda ach grúpa le trí nóta atá tonúil nó a bhfuil feidhmiú diatonach aige
- Cócaireacht
- Is í an chócaireacht an t-athrú a dhéantar ar bhia, de ghnáth tré theas a chur faoi. Is féidir cócaireacht a dhéanamh le tine a ullmhaíodh le hadhmad, le móin, le gual, le gás nó le leictreachas. Déantar cócaireacht ar bhia chun é a dhéanamh níos éasca le cogaint agus le próiseáil ag an gcorp, chun é a dhéanamh sábháilte trí fhrídíní a mharú, nó chun feabhas a chur ar bhlas an bhia. Tá iliomad bealaí le cócaireacht a dhéanamh. Mar shampla, féadtar róstadh, friochtáil
- Seacláid
- Is í seacláid ná an gnáth-chomhábhar ina lán milseán — an comhábhar is coitianta. Is as síolta an chrainn cócó a dhéantar í. Cuireann an foclóir síos ar an substaint cócó mar "seacláid", agus bia le blas gangaideach láidir. Tá dhá phairt sa phónaire cócó: is é an cócó an solad sa phónaire cocoa, is é an t-im cócó an tsaill, agus is meascán de na substaintí í an tseaclaid. Bíonn siúcra agus ábhair eile á gcur isteach freisin agus bíonn siad á n-ullmhú ina mbarra
- Gaelscoil
- Scoil lasmuigh de Ghaeltacht na hÉireann nó na hAlban ina n-úsáidtear Gaeilge mar mheán teagaisc í Gaelscoil, agus i bhformhór na gcásanna bíonn páistí den dá inscne ag freastal uirthi
- Bricfeasta Éireannach
- Tugtar Bricfeasta Éireannach ar bhricfeasta te ina mbíonn ispíní, ubh, bagún, putóg dubh agus trátaí friochta. Bíonn an béile seo ar fáil go coitianta i dtithe lóistín ar fud na tíre agus sa Bhreatain, áit a dtugtar British Breakfast air, agus is áil le cuid de mhuintir Uladh "bricfeasta Ultach" a thabhairt air